سال ۱۹۷۷ و تقریبا دو سال قبل از سقوط محمدرضا شاه ده ها دانشجویان ایرانی که در سوئد مشغول به تحصیل بودند در اعتراض به سیاستهای اداره مهاجرت در شهرهای مختلف سوئد دست به تجمع و اعتصاب غذا زدند.
بر اساس قوانین آن زمان دانشجویان خارجی برای ادامه تحصیل در دانشگاه های سوئد میبایست اثبات میکردند که ماهانه حداقل ۱۵۰۰ کرون از کشور مبدا یا خانواده شان کمک هزینه تحصیلی دریافت میکنند. تعدادی از دانشجویانی که با بورسیه تحصیلی به سوئد رفته بودند به تصمیم دولت وقت از دریافت بورسیه محروم شدند و بحران اقتصادی دهه پنجاه در ایران نیز امکان ارسال ۱۵۰۰ کرون از سوی خانواده دانشجویان را با سختی فراوان مواجه کرده بود. از این رو تعداد بسیاری از دانشجویان ایرانی قبل از اینکه موفق به اتمام دوران تحصیل خود شوند با مشکل اقامت و تمدید ویزا مواجه بودند.
اداره مهاجرت در آن روزها حکم اخراج ۷۰ دانشجوی ایرانی را صادر کرده بود و بسیاری از دانشجویان معتقد بودند که دولت سوئد برای صدور حکم اخراج دانشجویان ایرانی با حکومت وقت ایران تبانی کرده است و تصمیم اداره مهاجرت را سیاسی دانستند. شرایط بد اقتصادی دانشجویان و همینطور گمان تبانی سیاسی بین دولت ها باعث شده که ده ها دانشجوی ایرانی در شهرهای مختلف سوئد دست به تظاهرات و اعتصاب غذا بزنند.
اواسط ماه می ۱۹۷۷ در شهر اومئو ۶۳ دانشجوی ایرانی به مدت ۴۸ ساعت اعتصاب غذا کردند و یک طومار نیز در مرکز شهر قرار دادند و از مردم خواستند که برای حمایت از حقوق آنها زیر طومار را امضا کنند. یک روز پس از پایان اعتصاب یک جلسه مباحثه نیز در سالن همایش دانشگاه اومئو برقرار شد و دانشجویان ایرانی در مصاحبه های مختلف با نشریات روز تلاش کردند تا اعتراض خود را به گوش همه برسانند. این دانشجویان اعلام کردند اداره مهاجرت دلیل اخراج ۷۰ دانشجوی ایرانی را نداشتن بضاعت مالی عنوان کرده اند اما از هیچکدام نخواسته اند که مدارکی برای اثبات استطاعت مالی ارائه کنند و بدون بررسی دقیق وضع مالی دانشجویان حکم اخراج آنها را صادره نموده اند.
تقریبا دو هفته پس از اعتصاب غذای دانشجویان در اومئو، حدود ۱۵۰ دانشجوی ایرانی دیگر نیز از شهر اوپسالا در یک حرکت نمادین و اعتراضی با پای پیاده به سوی استکهلم حرکت کردند تا نامه اعتراضی خود را تحویل وزیر مهاجرت وقت بدهند.
خبر اعتصاب دانشجویان ایرانی در سوئد که در نشریه Arbetet Väst منتشر شده است نشان میدهد که دولت وقت سوئد به دانشجویان معترض پیشنهاد کرده است که اعلام پناهندگی سیاسی کنند اما این دانشجویان اعلام کردند که قصد دارند پس از اتمام دوران تحصیل به ایران بازگردند و به همین دلیل اعلام پناهندگی نخواهند کرد. یکی از دانشجویان در مصاحبه ای با این نشریه مدعی شد که در همان زمان پنج دانشجوی ایرانی در فرانسه مجبور به بازگشت به ایران شدند، ایتالیا نیز تصمیم دارد ۱۰ دانشجوی ایرانی را بازگرداند و در انگلیس نیز ۸۰ دانشجوی ایرانی در آستانه اخراج از انگلیس و بازگشت به ایران هستند.
در زمان شکل گیری این اعتراضات حدود ۲۰۰۰ دانشجوی ایرانی در سوئد مشغول تحصیل بودند و در بین آنها دانشجویانی نیز وجود داشتند که به طرفداری از آیت الله خمینی فعالیت های سیاسی گسترده ای علیه حکومت شاه داشتند. برخی از این دانشجویان معتقد بودند که حکومت وقت ایران دولت سوئد را تحت فشار قرار داده است تا دانشجویان مخالف حکومت را به کشور بازگرداند اما اکثر این دانشجویان پیشنهاد پناهندگی سیاسی را نپذیرفتند.
ما در خبر سوئد از سرنوشت این دانشجویان و نتیجه اعتراضات شان اطلاع دقیقی نداریم و تلاش میکنیم تا اگر ممکن باشد برای ثبت دقیق تر تاریخ معاصر با کسانی که در اعتراضات دانشجویان ایرانی سوئد در سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۸ حضور داشتند گفتگو کنیم. اگر کسی را میشناسید که درباره این تظاهرات اطلاعاتی دارد به ما معرفی کنید.
