گزارش جدید نشان می‌دهد که استفاده از هوش مصنوعی برای تقلب در امتحانات و پروژه‌ها در دانشگاه‌های سوئد به سرعت در حال افزایش است، و این موضوع باعث تعلیق تعداد بیشتری از دانشجویان شده است.
بر اساس گزارش منتشر شده، تا به امروز ۱۳۴ مورد تعلیق در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی سوئد در سال جاری به دلیل استفاده نادرست از هوش مصنوعی ثبت شده است. این رقم در مقایسه با سال گذشته ۵۳ مورد افزایش داشته است و به گفته کارشناسان، شیوه‌های تقلب متنوع‌تر و پیچیده‌تر شده‌اند.
“یوناس ریسبرگ”، مدیر مطالعات در دانشگاه اوپسالا، یکی از افرادی است که موفق به شناسایی موارد تقلب شده است. او توضیح می‌دهد که در هنگام بررسی یک پایان‌نامه که دو دانشجو با همکاری ارائه داده بودند، الگوهایی مشاهده کرد که نشان‌دهنده استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید محتوای مشابه بود. وی توضیح می‌دهد: «پاسخ‌ها و جملات در مصاحبه‌ها با یکدیگر بسیار شباهت داشتند و از واژگان و ساختارهای مشابهی استفاده شده بود، در حالی که این پاسخ‌ها ظاهراً باید از افراد مختلفی گرفته شده باشد.»
روش‌های متنوع تقلب با استفاده از هوش مصنوعی
استفاده از هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای تقلب، به اشکال گوناگونی صورت می‌گیرد. بر اساس موارد بررسی‌شده در دانشگاه اوپسالا، دانشجویان به روش‌های مختلفی از این فناوری بهره می‌برند. از جمله:
- تولید خودکار کل پروژه با استفاده از هوش مصنوعی که کاملاً با نحوه نوشتن و بیان معمول دانشجو متفاوت است.
- ایجاد ارجاعات و منابع به صورت غیرواقعی که در واقع وجود خارجی ندارند.
- ارسال چندین پروژه در مدت زمان کوتاه، به نحوی که غیرممکن است توسط یک فرد نوشته شده باشد.
نقش دانشگاه‌ها در مقابله با تقلب و آموزش هوش مصنوعی
در کنار اقدامات برای شناسایی و پیشگیری از تقلب، دانشگاه‌ها در حال تغییر رویکرد خود نسبت به هوش مصنوعی هستند. به گفته “کوکو نورن”، معاون دانشگاه اوپسالا، هوش مصنوعی لزوماً ابزاری برای تقلب نیست و بسته به نوع استفاده می‌تواند در مسیر یادگیری به کار گرفته شود. وی توضیح می‌دهد که استفاده از هوش مصنوعی در صورتی که به وضوح در دستورالعمل‌ها منع نشده باشد، ممکن است قابل قبول باشد. اما در صورت ذکر ممنوعیت استفاده از این فناوری در امتحانات و پروژه‌ها، استفاده از آن به عنوان تقلب محسوب می‌شود.
برای مقابله با این چالش، برخی از اساتید سوالاتی طراحی می‌کنند که هوش مصنوعی قادر به پاسخگویی به آن‌ها نیست. به عنوان مثال، سوالاتی که نیازمند تحلیل مطالب و کتاب‌های درسی دوره یا ارجاع به رویدادهای جاری هستند، به گونه‌ای که دانشجو مجبور به ارائه دیدگاه‌های شخصی خود شود. این روش‌ها می‌تواند از وابستگی دانشجویان به هوش مصنوعی برای تولید پاسخ‌های آماده جلوگیری کند.
آمار و تاثیر افزایش تقلب بر دانشگاه‌ها
در سال جاری ۲۵۰ گزارش تقلب با استفاده از هوش مصنوعی در موسسات آموزشی سوئد ثبت شده که منجر به ۱۳۴ تعلیق و ۹ اخطار شده است. این تعداد در مقایسه با سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است، به طوری که در سال ۲۰۲۳، ۸۱ مورد تعلیق و ۲۶ اخطار صادر شده بود. در میان دانشگاه‌های سوئد، دانشگاه اوپسالا با ده مورد تعلیق به دلیل تقلب، در صدر قرار دارد.
تعلیق دانشجویان معمولاً بین شش تا هشت هفته به طول می‌انجامد و طی این مدت، دانشجویان اجازه شرکت در کلاس‌ها و امتحانات را ندارند. افزایش تقلب در دانشگاه‌ها و تعداد موارد تعلیق نشان‌دهنده‌ی نیاز به سیاست‌های جدید در خصوص استفاده از هوش مصنوعی در نظام آموزشی سوئد است.
نگاه به آینده: استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی
دانشگاه‌ها در حالی که با تقلب ناشی از هوش مصنوعی مقابله می‌کنند، در تلاشند تا این فناوری را به عنوان یک ابزار آموزشی نیز وارد برنامه‌های درسی کنند. زیرا انتظار می‌رود دانشجویان در آینده حرفه‌ای خود با هوش مصنوعی سر و کار داشته باشند و استفاده صحیح و مسئولانه از این فناوری را بیاموزند. به گفته “السا اوِرت”، دانشجوی ارشد و کارشناس هوش مصنوعی در دانشگاه اوپسالا، «هوش مصنوعی می‌تواند به دانشجویان کمک کند تا درک بهتری از موضوعات پیچیده به دست آورند، به شرطی که به عنوان یک ابزار کمکی و نه یک وسیله تقلب مورد استفاده قرار گیرد.»
