در حالی که انتظار می‌رود سیستم ریلی در کشوری توسعه‌یافته مانند سوئد با دقت و زمان‌بندی بالا فعالیت کند، اما واقعیت چیزی کاملاً متفاوت را نشان می‌دهد. طبق جدیدترین آمار منتشرشده، سال ۲۰۲۴ بدترین سال از نظر زمان‌بندی حرکت قطارها در سوئد از سال ۲۰۱۰ تاکنون بوده است. با اینکه اداره راه‌آهن سوئد (Trafikverket) هدف ۹۵ درصد قطارهای سروقت را دنبال می‌کند، اما مدیرکل این نهاد هیچ تاریخی برای رسیدن به این هدف ارائه نمی‌دهد.
بدترین عملکرد ریلی در بیش از یک دهه
در سال ۲۰۲۴، حدود ۱۳ درصد از تمام قطارهای سوئد با تأخیر حرکت کرده‌اند. در بخش قطارهای بین‌شهری (långdistanstågen)، شرایط حتی وخیم‌تر بود؛ نزدیک به یک‌سوم این قطارها با میانگین تأخیر ۱۸ دقیقه‌ای مواجه شدند. این ارقام نه‌تنها نارضایتی مسافران را به دنبال داشته، بلکه اعتماد عمومی به سیستم حمل‌ونقل ریلی کشور را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
در برنامه تلویزیونی «۳۰ دقیقه» از شبکه SVT، روبرتو مایورانا، مدیرکل اداره راه‌آهن سوئد، در پاسخ به این پرسش که چه زمانی قطارهای سوئدی به زمان‌بندی مقرر خود خواهند رسید، پاسخی مبهم و غیرمتعهدانه داد: «امیدوارم هر چه زودتر، اما زمانی مشخصی نمی‌توانم بگویم.»
وقتی از او پرسیده شد که با وجود این تأخیرها آیا هنوز می‌توان به قطارها اعتماد کرد، گفت: «بله، باید بتوان به قطارها اعتماد کرد.» این در حالی است که آمار و تجربه مسافران چیز دیگری را نشان می‌دهند.
زیرساخت‌هایی فرسوده و تقاضای بیش از حد
یکی از دلایل اصلی تأخیرها، به گفته مایورانا، افزایش چشمگیر حجم ترافیک ریلی در دهه گذشته است. وی بیان کرد که شبکه ریلی فعلی قادر به پاسخ‌گویی به این حجم از قطارها نیست.
او افزود: «در برخی زمان‌های خاص از شبانه‌روز و در برخی مناطق خاص، واقعاً تعداد قطارها بیش از ظرفیت شبکه است.»
به این ترتیب، ممکن است سوئد به نقطه‌ای رسیده باشد که دیگر نتواند تمامی درخواست‌های استفاده از ریل را پاسخ دهد و باید تصمیم‌های سخت‌تری برای مدیریت ترافیک ریلی اتخاذ کند.
بدهی سنگین نگهداری؛ زیرساخت‌ها در بحران
در کنار تقاضای بالا، کم‌توجهی سال‌ها به نگهداری زیرساخت‌ها نیز فشار مضاعفی به سیستم وارد کرده است. اصطلاحی که برای این وضعیت به‌کار رفته، «بدهی نگهداری» است؛ یعنی هزینه‌هایی که برای تعمیر و به‌روزرسانی لازم بوده ولی به تعویق افتاده‌اند.
اندریاس کارلسون، وزیر زیرساخت (حزب دموکرات‌مسیحی)، وضعیت فعلی شبکه ریلی سوئد را با خانه‌ای قدیمی و رهاشده مقایسه کرده که سال‌هاست مورد رسیدگی قرار نگرفته است. او گفت: «ریل‌ها مانند خانه‌ای هستند که سال‌ها به آن رسیدگی نشده، پوسیده‌اند و حالا فرو می‌ریزند.»
هرچند مایورانا با این تشبیه کاملاً موافق نبود و گفت که کار نگهداری همواره انجام شده، اما اذعان داشت که برخی تجهیزات مانند سوزن‌های راه‌آهن تنها چند بار قابل تعمیرند و در نهایت باید به‌طور کامل تعویض شوند.
اعتماد عمومی در خطر
با وضعیت فعلی، نگرانی‌ها از کاهش اعتماد عمومی به سیستم ریلی بیشتر شده است. وقتی مردم نمی‌دانند که آیا قطارشان به‌موقع حرکت خواهد کرد یا خیر، و هیچ برنامه مشخصی برای بهبود وضعیت ارائه نمی‌شود، این امر می‌تواند موجب افزایش استفاده از خودروهای شخصی، فشار بیشتر بر جاده‌ها و افزایش آلایندگی‌های زیست‌محیطی شود.
