در اقدامی بحثبرانگیز و برای نخستین بار طی سالهای اخیر، دولت سوئد اعلام کرد مالیات بر محصول تنباکویی اسنوس (Snus) را ۲۰ درصد کاهش میدهد. این تصمیم با توجه به بحثهای گستردهای که همواره پیرامون مصرف تنباکو و تاثیر آن بر سلامت عمومی و همچنین سیاستهای اقتصادی وجود داشته، بازتابهای گستردهای در جامعه به همراه داشته است. این در حالی است که مالیات بر سیگار و تنباکوی قابلدود کردن در همان دوره با افزایشی ۹ درصدی مواجه خواهد شد.
چرا مالیات بر اسنوس کاهش یافت؟
دولت سوئد در توضیح این تصمیم اعلام کرده است که ضررهای ناشی از مصرف سیگار برای سلامتی به مراتب بیشتر از اسنوس است و در نتیجه تلاش دارد تا با کاهش قیمت این محصول، مصرفکنندگان را از سیگار به سمت مصرف محصولات کمضررتر سوق دهد. کاهش قیمت اسنوس، که بهطور عمده از آن به عنوان جایگزین سیگار یاد میشود، موجب کاهش قیمت هر بسته اسنوس حدود ۳ کرون خواهد شد. دولت معتقد است که این تغییر میتواند به عنوان یک گام در جهت کاهش مصرف سیگار و آسیبهای مرتبط با آن در جامعه تلقی شود.
نگرانیها درباره تاثیر این سیاست بر جوانان
در حالی که کاهش قیمت اسنوس از سوی بسیاری از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به عنوان تصمیمی مثبت تلقی میشود، برخی کارشناسان و فعالان حوزه سلامت نگرانیهای جدی نسبت به افزایش مصرف اسنوس در میان جوانان و نوجوانان دارند. به گفته کارشناسان، کاهش قیمت این محصول ممکن است انگیزه بیشتری برای مصرف آن در میان گروههای سنی جوانتر فراهم کند و به جای کاهش مصرف سیگار، منجر به افزایش مصرف اسنوس در جامعه شود.
اکسل ریدن، خبرنگار حوزه سلامت در شبکه اسویتی، در این باره میگوید: «یکی از نگرانیهای اصلی این است که جوانان با توجه به دسترسی راحتتر و ارزانتر به اسنوس، به سمت مصرف آن کشیده شوند. این مسئله میتواند در آینده بار سنگینی از لحاظ مشکلات سلامت عمومی به دوش جامعه بگذارد».
سیاستهای اقتصادی و تاثیر آن بر بازار تنباکو
تصمیم دولت برای کاهش مالیات اسنوس بخشی از یک بسته جامع اقتصادی است که در آن سیاستهای مختلفی برای تنظیم قیمت محصولات تنباکویی در نظر گرفته شده است. دولت امیدوار است که با این تغییرات مالیاتی، بتواند الگوهای مصرف تنباکو را به شکلی بهبود بخشد که کمترین آسیب را برای سلامت عمومی داشته باشد و در عین حال درآمد دولت از این بخش دستخوش کاهش چشمگیری نشود.
پیشبینی میشود که در نتیجه این تصمیم، مصرف اسنوس در میان گروههای مختلف اجتماعی افزایش یابد، در حالی که افزایش مالیات بر سیگار ممکن است موجب کاهش مصرف سیگار به خصوص در میان قشرهای با درآمد پایین شود.
بازتابهای اجتماعی و واکنشها به کاهش مالیات
کاهش مالیات اسنوس به سرعت تبدیل به موضوعی بحثبرانگیز در میان مردم و رسانههای سوئد شد. بسیاری از مصرفکنندگان اسنوس از این تصمیم استقبال کرده و معتقدند که کاهش قیمت این محصول به آنها امکان میدهد تا هزینه کمتری برای خرید آن پرداخت کنند. از سوی دیگر، گروهی از فعالان حوزه سلامت این اقدام را به شدت مورد انتقاد قرار داده و هشدار میدهند که این تصمیم میتواند تاثیرات منفی بر سلامت عمومی داشته باشد و به خصوص گروههای آسیبپذیرتر و جوانان را به سمت مصرف بیشتر این محصول سوق دهد.
در همین راستا، برخی از اعضای پارلمان سوئد نیز نسبت به تاثیرات بلندمدت این سیاستها ابراز نگرانی کرده و خواستار بازنگری در این تصمیم شدهاند. آنان تاکید دارند که باید جوانب مختلف این تغییرات مالیاتی به دقت بررسی شود تا از آسیبهای احتمالی جلوگیری شود.