پس از سال‌ها افزایش، آمارها نشان می‌دهند که جوانان کمتر خود را در برابر بیماری‌ها و بارداری ناخواسته محافظت می‌کنند. نتایج بررسی سالانه سازمان RFSU تحت عنوان “Kondomkollen” نشان می‌دهد که استفاده از کاندوم در میان جوانان ۱۶ تا ۲۰ ساله در سوئد کاهش یافته است. این کاهش در تضاد کامل با روند مثبت سال‌های گذشته است که طی آن استفاده از کاندوم به‌طور پیوسته افزایش یافته بود.
براساس آمارهای تازه، درصد جوانانی که هنگام رابطه جنسی با شریک جدید از کاندوم استفاده می‌کنند، از ۵۳ درصد در سال ۲۰۲۳ به ۴۷ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته است. این عدد در گروه سنی ۱۶ تا ۲۰ سال، به سطح سال ۲۰۱۶ بازگشته است؛ یعنی پیش از آغاز روند مثبت در استفاده از وسایل پیشگیری.
بحران پس از همه‌گیری؛ آیا نسل جدید کمتر اهمیت می‌دهد؟
پله اولهم (Pelle Ullholm)، کارشناس امور جنسی در RFSU، در گفت‌وگویی هشدار داده است که این کاهش ممکن است نشانه‌ای از یک تغییر فرهنگی نگران‌کننده باشد: «در دوران همه‌گیری کرونا، محافظت از خود یکی از دغدغه‌های مهم جوانان بود، اما حالا به نظر می‌رسد این نگرانی کاهش یافته. ما باید دوباره با جوانان کار کنیم تا اهمیت محافظت را برایشان روشن کنیم.»
او همچنین اشاره می‌کند که کاهش مراجعه پسران جوان به مراکز بهداشت نوجوانان نیز می‌تواند یکی از دلایل دسترسی کمتر به کاندوم باشد.
فاصله بین نیت و عمل؛ چرا استفاده واقعی از کاندوم کمتر از تمایل افراد است؟
یکی دیگر از یافته‌های مهم تحقیق، افزایش شکاف بین نیت به استفاده از کاندوم و استفاده واقعی از آن است. در حالی‌که ۶۸ درصد از جوانان می‌گویند که می‌خواهند هنگام رابطه جنسی با شریک جدید از کاندوم استفاده کنند، تنها ۴۴ درصد واقعاً این کار را انجام می‌دهند.
اولهم این تفاوت را ناشی از فشارهای روانی، کمبود مهارت در روابط حضوری و حتی تغییر در سبک ارتباطی می‌داند: «بسیاری از جوانان امروز بیشتر با ارتباط دیجیتال بزرگ شده‌اند. حضور در موقعیت‌های حضوری و در لحظات حساس ممکن است برایشان دشوارتر باشد. به همین دلیل باید از آن‌ها حمایت کرد و مهارت‌های لازم را آموزش داد.»
نقش آموزش جنسی در مدارس؛ نیاز به نوسازی و تکرار
RFSU تأکید دارد که آموزش جنسی در مدارس یکی از ابزارهای کلیدی برای ارتقاء سلامت جنسی جوانان است. با این حال، کارشناسان معتقدند که شیوه فعلی آموزش، ممکن است برای نسل جدید کافی یا مناسب نباشد: «ما همچنان همان شیوه‌های دهه قبل را استفاده می‌کنیم، در حالی‌که نسل فعلی نیاز به آموزش‌هایی مدرن، باز و متناسب با فضای امروز دارد.»
همچنین تأکید شده که یک جلسه آموزشی کافی نیست. والدین و مربیان باید به‌طور پیوسته با نوجوانان در مورد روابط، رضایت، پیشگیری و مسئولیت‌پذیری گفتگو کنند.
مقایسه با سایر کشورهای شمال اروپا
با وجود این کاهش، سوئد همچنان بالاترین نرخ استفاده از کاندوم در میان کشورهای شمال اروپا را دارد. در سال گذشته، ۴۰ درصد از جمعیت بین ۱۶ تا ۶۵ سال در سوئد از کاندوم استفاده کرده‌اند. این در مقایسه با ۳۵ درصد در نروژ و کاهش مشابه در فنلاند و دانمارک، رقم نسبتاً بالایی محسوب می‌شود.
در زمینه استفاده از کاندوم در اولین رابطه جنسی نیز فنلاند پیشتاز است. ۷۰ درصد از جوانان فنلاندی در اولین رابطه خود از کاندوم استفاده می‌کنند. این رقم در سوئد و نروژ به ترتیب ۵۷ و ۵۶ درصد است.
آنتِت اوترستروم (Anette Otterström)، مسئول برند و ارتباطات در RFSU، این تفاوت فرهنگی را چنین تحلیل می‌کند: «در فنلاند کاندوم یک ابزار پیشگیری بدیهی و در دسترس است، در حالی که در نروژ نگرش‌ها نسبت به آن منفی‌تر است. سوئد جایی در میانه این دو نگرش قرار دارد.»
