اداره پلیس سوئد رسماً از شرکت متا، مالک پلتفرم فیس‌بوک، به دلیل انتشار تبلیغات دروغین و همکاری غیرمستقیم در کلاهبرداری‌های بزرگ سرمایه‌گذاری شکایت کرده است. این اقدام در پی پخش مستندی تحقیقی از برنامه‌ی شناخته‌شده “Uppdrag granskning” با عنوان “امپراتوری کلاهبرداران” صورت گرفته که پرده از ابعاد گسترده این نوع کلاهبرداری‌ها در فضای مجازی برداشته است.
شکایت با عنوان “همدستی در اقدام به کلاهبرداری شدید” (medhjälp till försök till grovt bedrägeri) ثبت شده و پرونده هم‌اکنون روی میز دادستان کریستینا هیلدبراند قرار دارد.
سکوت و بی‌عملی فیس‌بوک در برابر گزارش کاربران
در این مستند، کارل امیل نیکا، کارشناس امنیت دیجیتال، نشان داده که چگونه در ماه دسامبر ده‌ها مورد تبلیغات جعلی سرمایه‌گذاری را در فیس‌بوک گزارش داده، اما در اکثر موارد، فیس‌بوک یا واکنشی نشان نداده یا عملاً تبلیغات را حذف نکرده است. او در گفت‌وگویی با SVT اظهار داشت: «وقتی تبلیغات جعلی را گزارش می‌کنم، معمولاً هیچ پاسخی نمی‌گیرم یا فیس‌بوک می‌گوید که اجازه می‌دهیم این تبلیغ بماند.»
این بی‌عملی، با توجه به ماهیت تبلیغات – که شامل جعل هویت شرکت‌های سرمایه‌گذاری معتبر برای فریب کاربران است – باعث شده بسیاری از کاربران اعتماد خود را نسبت به سیستم نظارت فیس‌بوک از دست بدهند.
میلیاردها کرون از جیب مردم و میلیون‌ها به حساب متا
مهم‌تر از همه، طبق اسناد افشا شده‌ای که در اختیار Uppdrag granskning قرار گرفته، شبکه‌های کلاهبرداری ماهانه بیش از ۱۳ میلیون کرون تنها برای تبلیغات در فیس‌بوک هزینه کرده‌اند تا قربانیان جدیدی جذب کنند. بخشی از این پول مستقیماً به حساب شرکت متا رفته و همین مسئله اتهام “سودجویی از کلاهبرداری” را جدی‌تر کرده است.
در سال ۲۰۲۳، سوئدی‌ها ۲٫۳ میلیارد کرون را در نتیجه کلاهبرداری‌های سرمایه‌گذاری از دست دادند. این پدیده نه تنها در سوئد، بلکه در سراسر جهان مشکل‌ساز شده است. پلیس بین‌الملل (اینترپل) این نوع کلاهبرداری‌ها را یک تهدید جهانی نامیده است.
شکایت رسمی پلیس؛ امید به پاسخگویی حقوقی
شکایت علیه متا از سوی پلیس منطقه اوسترگوتلاند تنظیم شده و اطلاعات آن در حال حاضر محرمانه است. با این حال، کارل امیل نیکا تأیید کرده که پس از شرکت در مستند Uppdrag granskning، توسط پلیس مورد بازجویی قرار گرفته است.
وکیل برجسته سوئدی، بیورن هورتیگ، که شخصاً در این پرونده دخالتی ندارد اما سابقه‌ی طولانی در پرونده‌های جنایی دارد، معتقد است که این شکایت می‌تواند به نتیجه قضایی منتهی شود. او می‌گوید: «اگر پرونده‌ای علیه فیس‌بوک به حکم نهایی ختم شود، شانس بازگرداندن پول به قربانیان بالا می‌رود. چرا که در این مورد، شرکت بزرگی پشت ماجراست که منابع مالی کافی دارد.»
او ادامه می‌دهد: «باید دادستانی با جسارت و اراده قوی این پرونده را پیگیری کند. به نظر من شانس برای صدور کیفرخواست وجود دارد، چون شرکت متا از این ماجرا مطلع بوده اما هیچ اقدامی انجام نداده است.»
آیا متا به پاسخگویی وادار می‌شود؟
متا و فیس‌بوک تاکنون واکنشی رسمی به شکایت پلیس سوئد نشان نداده‌اند. اما در فضای جهانی، فشارها علیه پلتفرم‌های بزرگ فناوری برای مقابله با انتشار اطلاعات غلط، تبلیغات کاذب و کلاهبرداری‌های آنلاین در حال افزایش است. اگر این پرونده به دادگاه کشیده شود و به محکومیت متا بیانجامد، می‌تواند الگویی برای سایر کشورها و پرونده‌های مشابه باشد. در این میان، صدها قربانی امیدوارند که عدالت اجرا شود و حداقل بخشی از خسارات وارده به آن‌ها جبران گردد.
بسیار عالی تا وقتی پای پلیس در کار نباشد کلاهبرداران دست از سر مردم بر نمی‌دارند. خیلی عالی که مشکل به دادگاه کشیده شده حتما ختم بخیر برای مردم که در مرض کلاهبرداری قرار گرفتند می‌شود