بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) و یونیسف، تعداد مبتلایان به سرخک در اروپا طی سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل دو برابر شده و به بیش از ۱۲۰ هزار مورد رسیده است. این رقم بالاترین میزان ثبت‌شده در ۲۵ سال گذشته محسوب می‌شود. حدود نیمی از مبتلایان را کودکان زیر پنج سال تشکیل می‌دهند.
روند افزایشی پس از کاهش چند دهه‌ای
موارد سرخک در اروپا از سال ۱۹۹۷ که ۲۱۶ هزار مورد ثبت شده بود، کاهش یافت و در سال ۲۰۱۶ به پایین‌ترین سطح خود، یعنی ۴۴۴۰ مورد، رسید. بااین‌حال، در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ افزایش‌هایی مشاهده شد، اما اوج آن در سال ۲۰۲۴ با ۱۲۷ هزار و ۳۵۰ مورد در ۵۳ کشور اروپا و آسیای مرکزی رخ داد. این تعداد دو برابر آمار سال ۲۰۲۳ و بالاترین میزان ثبت‌شده از سال ۱۹۹۷ تاکنون است.
پرنیلا بارالت، دبیرکل یونیسف سوئد، وضعیت کنونی را نگران‌کننده توصیف کرده و می‌گوید: “این بالاترین رقم ابتلا در ۲۵ سال گذشته است و شرایط بسیار جدی است.”
کاهش پوشش واکسیناسیون، عامل اصلی افزایش سرخک
یکی از مهم‌ترین دلایل این افزایش، کاهش میزان واکسیناسیون در دوران همه‌گیری کرونا بوده است. بسیاری از کشورها به دلیل شرایط خاص آن دوره، برنامه‌های واکسیناسیون کودکان را متوقف یا محدود کردند.
طبق گزارش یونیسف و WHO، در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۰۰ هزار کودک در اروپا و آسیای مرکزی دوز اول واکسن سرخک را دریافت نکردند. در حال حاضر، پوشش واکسیناسیون در بسیاری از کشورهای منطقه به زیر ۹۵ درصد کاهش یافته است، درحالی‌که این سطح برای دستیابی به ایمنی جمعی ضروری است.
کشورهای با بیشترین میزان ابتلا
رومانی با ۳۰ هزار و ۶۹۲ مورد و قزاقستان با ۲۸ هزار و ۱۴۷ مورد، بالاترین آمار ابتلا را در سال ۲۰۲۴ داشته‌اند.
در میان کشورهای اسکاندیناوی، سوئد بیشترین موارد سرخک را ثبت کرده است (۳۷ مورد)، که به گفته اداره بهداشت عمومی این کشور، بالاترین رقم در چندین سال اخیر است. اکثر این موارد مربوط به افرادی است که پس از سفر به خارج از کشور، بیماری را به سوئد منتقل کرده‌اند.
بارالت تأکید می‌کند: “هیچ کشوری کاملاً در امان نیست. اطلاع‌رسانی درباره اهمیت واکسیناسیون و اطمینان از دسترسی همه گروه‌های اجتماعی به آن، امری ضروری است.”
علاوه بر وقفه در واکسیناسیون، افزایش بدبینی نسبت به واکسن و انتشار اطلاعات نادرست در شبکه‌های اجتماعی نیز از دلایل کاهش نرخ واکسیناسیون در برخی گروه‌ها محسوب می‌شود. بارالت در این‌باره می‌گوید: “مقابله با اطلاعات نادرست و ترویج آگاهی علمی نیازمند تلاش گسترده‌ای است.”
سرخک چیست؟
سرخک یک بیماری بسیار مسری است که از طریق هوا و قطرات تنفسی منتقل می‌شود.
علائم اصلی شامل:
✔ تب بالا
✔ سرفه خشک
✔ تحریک چشم‌ها
✔ بروز بثورات پوستی
در برخی موارد، این بیماری می‌تواند به عوارض جدی مانند ذات‌الریه، التهاب مغز و در موارد نادر، مرگ منجر شود. نوزادان و افرادی که واکسینه نشده‌اند، در برابر سرخک آسیب‌پذیرتر هستند.
وضعیت سرخک در جهان
بر اساس آمار WHO و یونیسف، ۳۵۹ هزار و ۵۲۱ مورد سرخک در سال ۲۰۲۴ در سراسر جهان گزارش شده است. کشورهایی مانند فرانسه و رومانی در دهه اخیر با شیوع گسترده سرخک مواجه بوده‌اند. همچنین، ایالات متحده آمریکا اخیراً شاهد موج جدیدی از این بیماری در ایالت تگزاس بوده است.
واکسن، تنها راه مقابله با سرخک
سرخک هیچ درمانی ندارد، اما می‌توان با واکسیناسیون آن را ریشه‌کن کرد. در سوئد، این واکسن از دهه ۱۹۷۰ در برنامه واکسیناسیون عمومی قرار گرفته و باعث شده سرخک به یک بیماری نادر تبدیل شود.
به افراد بزرگسالی که قبلاً به این بیماری مبتلا نشده یا واکسن نزده‌اند، خصوصاً پیش از سفر به اروپای شرقی و مناطق خارج از اتحادیه اروپا، واکسیناسیون توصیه می‌شود.
